Korean Wave

“De Korean Wave in historisch perspectief en wat zombies daarmee te maken hebben?”

Zuid-Koreaanse popcultuur heeft de wereld veroverd. BTS brak record na record, BLACKPINK is YouTube’s populairste act. Zuid-Korea zet de toon. Maar dit is niet de eerste keer dat een Koreaanse golf de wereld overspoelt. Bijna een eeuw geleden brak danseres Ch’oe Sŭnghŭi de harten van Japanners, Europeanen en Amerikanen met haar door Koreaanse tradities geïnspireerde ballet en inspireerde ze een van de beroemdste Britse films. Korea is vaak dichterbij geweest dan we wisten. De andere golven zijn weer gaan liggen. Zal deze Korean Wave dat ook doen?

K-Pop is wereldwijd enorm populair. De muziek en muziekvideo’s breken record na record op Spotify, Youtube en Tiktok ondanks het feit dat K-pop muziek weinig in de reguliere radioshows wordt gedraaid in het westen. BTS, super K-pop band is zo invloedrijk dat zelfs grote organisaties zoals de VN en de president van Amerika graag met hun samenwerken in de hoop daarmee wereldwijd aandacht te krijgen voor hun projecten. Maar wat is K-pop eigenlijk en waarom is het zo populair?

Onder leiding van host: Ewout van der Linden. Panelgasten: Jan Baars, Stella Elhorst, Jan van der Plas, Kevin Bouwens. K-pop is wereldwijd een ongekend succes: de muziek, de fashion en de dansjes zijn enorm populair op Tiktok en Youtube en trekken biljoenen views. Er is een hele contentindustrie om het fenomeen ontstaan waarbij grote merken zoals Louis Vuitton, Dior en Celine graag aansluiten. Samen met K-pop experts en kenners van de Nederlandse muziekindustrie verkennen we de impact van K-pop op de (Westerse) muziekindustrie. Wat maakt het anders en zo populair bij de jeugd? Kan de Nederlandse muziekindustrie iets leren van K-pop en is K-Pop een voorbode van hoe popmuziek zich in de jaren twintig verder gaat ontwikkelen?

De Oscarwinnende film Parasite heeft de Koreaanse cinema definitief onder de aandacht gebracht bij de internationale filmliefhebber. Maar de ongekende opmars van K-drama heeft Korea pas écht populair gemaakt bij een wereldwijd publiek. Maar wat is K-drama eigenlijk? Wat maakt het zo anders dan de drama’s die wij in het Westen kennen? Vanuit een persoonlijke en filmische kijk, laat Daan Vree zijn licht schijnen op dit bijzondere fenomeen.

Door Elmer Veldkamp & Daan Kok. Hoe kijkt de buitenwereld tegen K-popfans aan, en hoe zien zij zichzelf? In deze lezing wordt in brede lijnen bekeken hoe K-pop fandom tegelijkertijd een op zichzelfstaand verschijnsel is, maar ook overeenkomsten vertoont met fandom in andere contexten en perioden. In hoeverre is K-pop een industrie of juist een vruchtbare grond om te zijn wie je bent. Wat betekent het dus om fan te zijn van een bepaalde artiest, genre, of stijl?

De Koreaanse populaire cultuur is wereldwijd een succes in mainstream entertainment: lifestyle, muziek, dramaseries en de contentindustrie. Het is een opvallend en onverwacht succes gezien het specifieke Koreaanse karakter van dit entertainment (cultuur, taal en uiterlijk). Verandert Korean cool beeldvorming over Aziaten in de media? En is Korean content een gamechanger voor de entertainmentindustrie zoals destijds Amerika? We gaan deze vragen verkennen aan de hand van drie invalshoeken: een blik van binnenuit de K-pop met ervaren K-Pop songwriter Ronnie Icon, ontwikkelingen in de mode-industrie met creative Natasja Smit en beeldvorming en media met mediawetenschapper, schrijver en columnist Reza Kartosen-Wong.  

Sinds het einde van de 20e eeuw heeft de Zuid-Koreaanse cultuur zich als een golf (Korean Wave) verspreid over de hele wereld. Wat eerst een curieus verschijnsel leek, is in toenemende mate een nieuw icoon van de populaire cultuur geworden. In 2021 won superband BTS, als eerste Aziatische band ooit, de prestigieuze ‘Artist of the Year’ award bij de American Music Awards en nam K-Pop het internet over: de meest bekeken Youtube muziekvideo in 24 uur (108 miljoen), de snelste tijd waarin respectievelijk 1 en 10 miljoen volgers werden behaald op Instagram. In 2022 verbreekt de K-wave weer nieuwe records met Netflix-hit Squid Game. De tv-serie is als eerste buitenlandse serie genomineerd voor een Emmy in de categorie beste dramaserie, de belangrijkste Amerikaanse prijs voor een tv-productie. 

We kunnen dus met recht spreken van een bijzonder fenomeen waarbij de Koreaanse taal, Koreaanse sterren, muziek, dans, beauty, tv-series en eten de wereld veroveren. Hoe verklaren we dat en wat is de jeugdcultuur die rondom de populaire Koreaanse cultuur is ontstaan? Zegt dat iets over veranderende culturele percepties of beginnen denkbeelden juist te kantelen door de Korean Wave? Interessante vraagstukken om te verkennen en te duiden. 

Het event de Korean Wave was een mix van kennisoverdracht én beleving. De dynamische Koreaanse cultuur werd gepresenteerd door optredens, demo’s, workshops en een fashionshow.  Inhoudelijke duiding werd geboden door wetenschappers en studenten Koreastudies enerzijds en verrijkt en aangevuld door expertise en praktijkervaring van K-wave kenners, producers uit de K-pop muziekindustrie, fans en Aziatische specialisten aan de andere kant. Hierdoor werd de Korean Wave vanuit diverse invalshoeken en ‘culturen’ belicht voor een genuanceerd en rijk beeld. Zo kwamen samenleving en wetenschappelijke wereld samen. Het event werd officieel geopend op zaterdag 24 september door de ambassadeur van Zuid-Korea Mr. Yeondoo Jeong. 

Het event werd georganiseerd door Museum Volkenkunde in samenwerking met initiatiefnemer en bedenker Bettina Brunt en de Universiteit Leiden, faculteit Geesteswetenschappen. 

Met dank aan:
Kore Events, studenten Koreastudies (Universiteit Leiden), Suzé Klok, Remco Breuker, Joost van der Sluijs, Taalmuseum, Things That Talk, Fresco Sam-Sin, Ewout van der Linden, Daan Vree, Gemeente Leiden programma Kennisstad, Han Nijssen en de Ambassade van de Republiek Korea. 

Klankbordgroep
Voor de totstandkoming van het event werkte het museum samen met een klankbordgroep die bestaat uit Korean Wave specialisten op het gebied van K-dance, K-beauty, K-pop, K-(pop) culture, studenten Koreastudies en wetenschappers met kennis van Korea. De panelleden dachten mee over de programmering (opzet, inhoud en vorm), communicatie en marketing, de uitdaging een zeer divers en brede doelgroep te bedienen én hoe de authenticiteit van het programma te borgen, intercultureel sensitief met respect voor de Koreaanse cultuur en fandom. Tijdens het event waren de leden actief als workshopleiders, panelgast in talkshows, moderator of spreker of verzorgden zij activiteiten zoals Random Play Dance en de infostand fandom. Het Korean Wave logo is ontworpen door Stella Elhorst, lid van de klankbordgroep tevens vormgever en illustrator.