Programma Matariki – Maori nieuwjaar 2025

Deze meeslepende 30 minuten durende animatiefilm volgt Moko, een jonge navigator, op haar reis langs de sporen van haar Māori/Pasifika-voorouders naar Aotearoa Nieuw-Zeeland. 

Net als Moana stapt ze aan boord van een traditionele waka en verkent ze de werelden van ontdekkingsreizigers als Kapitein Cook en Abel Tasman. 

Een educatief avontuur, gebaseerd op echte verhalen van historische en hedendaagse reizigers, geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar. Bekijk de trailer hier  
 
21 juni 11:45-12:15 | Grote Zaal | Max. 125 deelnemers | Alle leeftijden 
Engels met fragmenten in het Māori, Tahitiaans en ondertitels in het Nederlands. 

De Whanganui-rivier in Aotearoa/Nieuw-Zeeland kreeg in 2017 als eerste rivier ter wereld dezelfde rechten als een mens. Deze erkenning volgde op 150 jaar juridische strijd door de Māori, die de rivier zien als hun voorouder en spiritueel wezen. 

Māori-voogd Ned Tapa leidt filmmakers, waterexperts en activisten op een vijfdaagse kanotocht. Terwijl rivier en reizigers organisch samenstromen, is er zowel lichtheid, humor, als ruimte voor heling van de echo’s van het koloniale verleden. 

Inleiding door: River ambassador Koos Wabeke, jaarlijks deelnemer aan de Waka Ama op Waitangi Day. 
 
21 juni | 14:30 Inleiding | 14:45-16:15 Film | Grote Zaal | Max. 125 deelnemers | Volwassenen

De fotograaf Te Rawhitiroa is aanwezig voor een rondleiding door de buitenexpositie He Kaupapa Waka. Deze expositie bestaat uit foto’s van de Waka Tauā, de Māori oorlogskano, en de mensen die de tradities en culturele gebruiken levend houden. Te Rawhitiroa zal zijn inzichten delen over de kracht en het belang van de Waka-beweging en de verbinding leggen met Te Hono ki Aotearoa, de waka tauā die is gemaakt voor de mensen van Nederland. Ook zal hij vertellen over het proces van het maken van de foto’s, de betekenis achter zijn werk en ruimte geven voor vragen vanuit het publiek.   
 
Zaterdag | 13:00-14:30 | Buitenexpo | Volwassenen | Engelstalig

Professor Sir Derek Lardelli is een gerenommeerde Māori Tā Moko (Māori tatoeage) kunstenaar, graficus, schilder, visual artist, kapa haka-leider en componist uit Nieuw-Zeeland. Hij behoort tot de Ngāti Konohi, Rongowhakaata en Ngāti Porou stammen en zet zich in voor het behoud en de promotie van Tā Moko. In 2003 componeerde hij de All Blacks-haka Kapa o Pango en in 2021 werd hij geridderd voor zijn bijdrage aan Māori-kunst en cultuur. Kom luisteren naar Professor Sir Derek Lardelli over zijn kunstenaarschap en de Tā Moko. 
 
Zaterdag | Talk: 12:45-13:30 | Q&A: 13:30-13:34 | Grote zaal | Volwassenen | Engelstalig

Afgelopen november ging een filmpje van een Maori-politicus viral. Hana-Rawhiti Maipi-Clarke begon de Haka in het parlement van Nieuw-Zeeland, waarna haar collega's volgden. Waar keek de wereld naar bij het zien van dit filmpje? Wat is de haka? En wanneer en waarom doen mensen de haka?   
 
Zaterdag | Lezing 12:45-13:30 | Q&A 13:30-13:45 | Grote zaal | Max. 125 deelnemers | Vanaf 16 jaar

In deze workshop deelt Te Rawhitiroa zijn benadering van beeldvorming en storytelling. De nadruk ligt hierbij minder op techniek en meer op het ontwikkelen van je eigen perspectief, het maken van verbinding met je onderwerp en het vertellen van een krachtig verhaal dat respectvol omgaat met cultuur en traditie. Aan het einde van de middag is er gelegenheid om samen terug te blikken, foto’s met elkaar en met Te Rawhitiroa te delen, en gerichter vragen te stellen tijdens een Q&A 

Zondag | Workshop: 11:00-11:45 | Q&A: 16:00-16:45 | Grote zaal | Max. 40 deelnemers | Volwassenen | Engelstalig

Kom naar de artist talk van Te Rawhitiroa, Māori fotograaf en verhalenverteller uit Aotearoa Nieuw-Zeeland. Zijn foto's zijn buiten te zien op het museumterrein. Geworteld in Te Ao Māori en vloeiend in Te Reo deelt hij via fotografie verhalen die vaak ongezien blijven. Met een scherp oog en ontspannen stijl vangt hij niet alleen mensen, maar ook de emotie van het moment. Een unieke kans om de verhalen achter zijn beelden te horen – rechtstreeks van de maker. 
 
Zondag | Artist talk: 14:15-15:00 | Q&A : 15:00-15:50 | Grote Zaal | Max. 125 deelnemers | Volwassenen | Engelstalig 

Vijftien jaar geleden werden de waka's Te Hono ki Aotearoa en Abel Tasman aan het Wereldmuseum overhandigd. Sindsdien is er een mooie samenwerking tussen de Nieuw-Zeelandse cultuur organisatie Toi Maori Aotearoa | Māori Arts New Zealand, de Koninklijke Studentenvereniging “Njord”en het Wereldmuseum Leiden. De waka's zijn diepgeworteld in de tradities en geschiedenis van Aotearoa (Nieuw-Zeeland).Tijdens de demonstratie zal studentenroeivereniging Njord op ceremoniële wijze in de waka peddelen. Deze ceremonie bestaat uit handelingen die worden uitvoert ter respect van een gebeurtenis, in dit geval het 15-jarig jubileum. 

 Starttijden: 12:15, 13:15, 14:15 en 15:15 | Buitenterrein | Alle leeftijden | Gratis
 

Waka peddelen is een vorm van kanoën afkomstig uit de Polynesische en Māori-cultuur. De term "waka" betekent "kano" in het Māori, en waka ama (of outrigger kanoën) is een populaire watersport in Nieuw-Zeeland, Hawaï, Tahiti en andere Pacifische eilanden. Doe mee met de workshop en leer zelf de waka te peddelen.    

12:30-16:00 I Buiten | Alle leeftijden, zwemdiploma verplicht | Gratis, wel inschrijven, meer informatie volgt!

Ben je gefascineerd door mode, vakmanschap en kunst? Tracey Morgan en Ranui Ngarimu zijn meestervlechters, bekend om hun expertise in weeftechnieken. Tijdens deze demonstratie zullen Tracey en Ranui restauratiewerkzaamheden uitvoeren aan pāke — de mantels die op de waka (kano's) worden gedragen. 

12:00-16:00 | Museumtuin | Doorlopend | Je kan meedoen als er plek is | Vanaf 8 jaar of vanaf 6 jaar onder begeleiding van een volwassene | Engelstalig 

Poi ballen zijn een soort jongleerballen aan een touwtje, gemaakt van papier en andere materialen. Om hun polsen soepel te houden, oefenen de Maori uit Nieuw-Zeeland met poi ballen.   
Maak tijdens deze workshop je eigen Poi bal. Daarna kan je meedoen met de workshop Poi Songs. 

11:00-16:00 | Museumtuin | Doorlopend | Je kan meedoen als er plek is | Vanaf 8 jaar of vanaf 6 jaar onder begeleiding van een volwassene | Engelstalig  

Poi waiata is een Māori zangvorm waarbij ritmische bewegingen met poi de zang ondersteunen. De dans versterkt melodie en betekenis en brengt verhalen tot leven. Het is een sierlijke en krachtige traditie binnen de Māori cultuur. Wil je het zelf ervaren? Doe mee met de workshop! 

Starttijden: 12:30, 13:45, 14:45, 15:45 | Workshopruimte | Je kan meedoen als er plek is | Vanaf 8 jaar of vanaf 6 jaar onder begeleiding van een volwassene 
 

De Tī Rākau is een spel waar je ritmisch stokjes naar de persoon tegenover je gooit. Dit wordt steeds moeilijker, naarmate ook de snelheid toeneemt. De truc is om de stokjes niet te laten vallen. Neem deel aan deze workshop om te leren hoe je de stokjes maakt en speelt als een ervaren Maori.   
 
Zaterdag en zondag in de tent bij het Boothuis | 12:00-12:30, 13:00-13:30, 13:45-14:15, 14:45-15:15, 15:30-16:00 | Je kan meedoen als er plek is | Vanaf 8 jaar of vanaf 6 jaar onder begeleiding van een volwassene. 

Manu tukutuku, het maken van vliegers, is een Māori kunstvorm. De vliegers werden niet alleen gebruikt voor vermaak, maar ook voor rituelen, communicatie en het verbinden met de spirituele wereld. Vandaag de dag wordt het maken van vliegers nog steeds beoefend als een manier om Māori-erfgoed en vakmanschap in leven te houden. 

 11:00-16:00 | Buitenterrein | Doorlopend | Vanaf 8 jaar of vanaf 6 jaar onder begeleiding van een volwassene. 

Kapa haka is een Maori-term voor opvoeringen die bestaan uit haka, waiata (gezang), poi en action songs. De dansers staan in rijen. Geniet aan het eind van beide dagen van dit indrukwekkende optreden, gegeven door Maori die in Engeland wonen.

16:15-16:45 | Botenhuis | Je kan aansluiten als er plek is | Alle leeftijden 

Conservator Wonu Veys of een museumdocent vertelt tijdens deze rondleiding door de tentoonstelling over de Māori tatoeages en andere die objecten en gebruiken die verbonden zijn met de Māori. 

11:30-12:00 | 13:30-14:00 | 15:00-15:30 | Tentoonstellingszaal Oceanië 1e etage | Je kunt aansluiten als er plek is. | Vanaf 10 jaar. 

Kom luisteren naar een verhaal over matariki, het nieuwjaar van de Maori. Matariki start als een groep van zeven sterren aan de hemel verschijnt. In het verhaal laten kiwi en zijn vrienden je kennis maken met de Maori namen van deze zeven sterren.   

11:00-11:15 | 11:45-12:00 | 12:30-12:45 | 14:30-14:45 | 15:15-15:30 | 16:00-16:15 | Verzamelen in de centrale hal voor de entreebalie | Je kan meeluisteren als er plek is | Alle leeftijden 

In de museumwerkplaats wordt gewerkt aan een bijzonder, doorlopend houtsnijproject. Sinds de start in 2011 door Brett Rollo, gevolgd door Sam Hauwaho in 2015 en Billy Harrison in 2023, heeft ieder van hen zijn eigen signatuur toegevoegd aan dit ambachtelijke werk. Nu zet Kawiti deze traditie voort en zal hij ter plekke verder snijden aan het kunstwerk. Bezoekers zijn van harte welkom om dit proces van dichtbij te volgen en te zien hoe vakmanschap en erfgoed samenkomen in elke beitelsteek. 
 
Vrijdag, zaterdag, zondag op wisselende tijden bij het Boothuis. 

Neem deel aan het herstel van de wharewaka, het boothuis. De houtsnijwerken worden tijdelijk verwijderd om te worden beschilderd en gerepareerd. Dit gebeurt als onderdeel van een openbaar programma waarin traditie, vakmanschap en samenwerking centraal staan. Bezoekers kunnen live demonstraties bijwonen van Toi Māori and Ngā Waka Federation en deelnemen aan het herstel onder begeleiding van ervaren Maori-kunstenaars. Wil je op vrijwillige basis meewerken? Meld je dan aan.   
 
Maandag t/m donderdag | Tijden in overleg | Boothuis | Volwassenen | Op aanmelding, info volgt.