In de ban van goud

In de ban van goud - Pracht en praal (rechter vitrine)

Pracht en praal (rechter vitrine)

1.Stoelen  
Bladgoud, hout rotan; Bali, Indonesië; vroeg 20ste eeuw; schenking M. Nijhoff; RV-2582-1,-2

Deze twee rijk versierde gouden stoelen zijn mogelijk afkomstig uit het paleis van Klungkung. Het vorstendom was het hoogste in de rang van vorstendommen op het eiland Bali.  

2. Spreekstaf, okyeame pomaa  
Bladgoud, hout; Asante; Ghana; voor 1991; aankoop Galerie Balou; TM-5373-2a t/m c 

3. Spreekstaf, okyeame pomaa  
Oduro Ntonso; replica; goudpapier, hout; Asante; Ghana; voor 2000; in opdracht gemaakt voor TM Junior; TM-R-1233 

De voorstelling van de olifant is verbonden met het spreekwoord: esono akyire nni aboa, ‘na de olifant zijn er geen dieren, geen enkel dier is groter dan de olifant'. De olifant symboliseert dus grootheid in macht. 

4. Vliegenkwast, ahaban mmienu 
Vervaardigd door Kings & Queens; replica; goudpapier, paardenstraat, hout; Asante; Ghana; voor 2000; in opdracht gemaakt voor TM Junior; TM-R-852. 

5. Kroon van Willem I  
Pierre Meijer; verguld koper, metaal, glas, textiel; Nederland; 1815; met dank aan Koninklijke Verzamelingen, Den Haag  

Deze kroon, gebruikt voor de inhuldiging van koning Willem I in 1815, is de eerste koninklijke kroon van Nederland en staat daarmee aan het begin van een nieuwe traditie. Een inhuldiging, dus geen kroning, betekent dat de kroon nooit op het hoofd wordt gedragen. De kroon symboliseert de zelfbeschikking van het Koninkrijk der Nederlanden en verbeeldt de waardigheid van het staatshoofd. Dit verklaart de eenvoudige uitvoering. Deze kroon is nog enkele malen afgebeeld op portretten van leden van de koninklijke familie. 

6. Veldmaarschalkstaf van Willem II   
Vervaardigd door William Neal; goud, fluweel; Verenigd Koninkrijk; 1846; met dank aan Koninklijke Verzamelingen, Den Haag  

Koningin Victoria (1819-1901) bevorderde koning Willem II (1792-1849) in 1845 tot veldmaarschalk in het Britse leger. Het was een eerbetoon voor zijn heldendaden tijdens de Slag bij Waterloo. In 1847 ontving de koning de bijbehorende veldmaarschalkstaf. Hij was er bijzonder blij mee. Op de gouden knop is in miniatuur een voorstelling van St. Joris en de draak aangebracht. Het symboliseert zijn moed. 

7. Waaier, kipas  
Goud, fluweel; Noord-Sumatra, Indonesië; 1937; met dank aan Koninklijke Verzamelingen, Den Haag 

Deze ceremoniële waaier, een zogenaamde kipas, is een geschenk van de Sultan van Deli aan prinses Juliana en prins Bernhard von Lippe-Biesterfeld ter gelegenheid van hun huwelijk in 1937. Indonesië was in deze periode een Nederlandse kolonie. 

8. Brief van sultan van Madura aan koning Willem I  
Bladgoud, papier, fluweel; Madura, Indonesië; 1835; overdracht Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden; RV-360-8080 

Brief van Sultan Cakraadiningrat II van Madura, ook bekend als Panembahan Cakraningrat VIII, aan koning Willem I, gedateerd 19 februari 1835. De brief begeleidt een schenking van een kris (dolk), deze bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum. 

9. Kromdolk  
Goud, hoorn, ijzer, hout, leer, siersteen; Ar Riyad, Saoedi-Arabië; ca. 1944; langdurig bruikleen B.M.J. van der Meulen; TM-5803-1a 
 
Deze vergulde ceremoniële dolk is in 1944 door koning Abdul Aziz Al-Saud van Saoedi-Arabië geschonken aan de Nederlandse diplomaat Daniël van der Meulen (1894-1989). Het is een sierdolk die onderdeel is van de bedoeïnenkleding die hij cadeau kreeg.  

10. Sierschild  
Goud, buffelleer, rood fluweel; Ethiopië; voor 1955; langdurig bruikleen A.J. d’Ailly; TM-2411-1a 

Het schild is een geschenk van keizer Haile Selassie van Ethiopië aan de burgemeester van Amsterdam. De keizer bracht in november 1954 een bezoek aan Nederland. Het schild is een statussymbool. Zo’n mooi, perfect rond exemplaar met rijkelijke versiering geeft de hoge status weer van de gever binnen de Ethiopische samenleving.  

11. Sirihdoos  
Goud, schildpad, hout, edelstenen; Java, Indonesië; ca. 1860; schenking F. Liefkes; RV-Liefkes-417 a t/m h

Deze zeldzame sirihset is gemaakt van het schild van een schildpad en ingelegd met gouden ornamenten. De doos bevat alles wat nodig is voor het maken en presenteren van sirih, een middel met opwekkende werking dat werd gekauwd en uitgespuugd. Het gebruik van goud voor deze doos en toebehoren, had een statusverhogende betekenis. Het was een ideaal geschenk van een Madurese heerser aan een hooggeplaatste Nederlander, zoals een resident of de gouverneur-generaal.