Buitenexpositie museumtuin

Ontmoeten en dansen onder de kersenbloesems

Op de schildering bovenaan is te zien hoe twee potentiële huwelijkspartners elkaar voor het eerst ontmoeten. De jongeman zit naast de huwelijksmakelaar onder de kersenbloesem te wachten, links komt zijn mogelijke bruid met gezelschap aangewandeld. 

Op de onderste schildering is hanami in volle gang: links speelt een geisha muziek, waarop de man in het midden een waaierdans uitvoert.

De krijgsheer Taira no Tadanori

Naast een vaardige militaire leider was Tadanori (?-1184) ook een fervent dichter. Het bekendst is zijn gedicht over slapen onder een kersenboom, met bloesems die over hem waken als een herbergier. Tadanori kwam om in de strijd en de vijand wist dat het zijn lichaam was, omdat hij dit gedicht nog bij zich droeg.    

Draagbare stapelbakjes met pruimenbloesems

Deze luxe lakwerk set heeft een decoratie van pruimenbloesems. Die bloeien eerder dan kersenbloesems, eigenlijk net na de sneeuw. Ze zijn van elkaar te onderscheiden door te kijken naar de vorm van de bloesemblaadjes. Kersenbloesems hebben een inkeping aan de bovenzijde van het blaadje. Pruimenbloesemblaadjes zijn gelijkmatig rond, zoals hier.  

Onderweg naar hanami picknick 

Dit gezelschap is goed voorbereid: mooie kleren, pakketten met iets te eten en drinken, en een opgerold matje om op te zitten. De toen al beroemde schilder Hokusai maakte zo een hele serie over het Japanse leven, in een stijl die Europees aandoet. Het papier ervoor kwam uit Zaandam en was door Nederlanders ingevoerd.

Kersenbloesems (boven) en pruimenbloesems (onder) 

De pruimenbloesem bloeit het eerst in het nieuwe jaar. In China wordt deze bloesem al millennia gewaardeerd. In Japan ligt de nadruk op de kersenbloesem. De makkelijkste manier om ze van elkaar te onderscheiden is kijken naar de bloemblaadjes: die van de kersenbloesem hebben een inkeping aan de bovenkant, het pruimenbloesemblaadje is rond en gelijkmatig van vorm.

Acteur in vrouwenrol onder nachtelijke bloesems

In de (nog altijd) populaire theatervorm kabuki worden alle rollen door mannen gespeeld. Acteurs die vrouwenrollen spelen zijn te herkennen aan een paars lapje dat op hun voorhoofd gebonden is. Hier speelt Segawa Kikunojō III de rol van de ‘geest van de kersenboom’. Het kleurverloop onderaan wekt de spookachtige suggestie van opdoemen uit de avondnevel.  

Bloeiende kersenbomen bij de tempel Hasedera

Deze prent biedt een vogelvluchtperspectief op de boeddhistische tempel Hasedera, waar het een drukte van belang is. De overdekte trappen naar het hoofdgebouw voeren door een zee van kersenbloesems. Een adembenemende beklimming, qua schoonheid en aantal treden. De vergankelijkheid van de tere bloesems sluit symbolisch sterk aan bij aspecten van het boeddhisme.  

Prostituee van hoge rang paradeert onder kersenbloesems

Dit is Shigeoka uit het huis Okamotoya. Zij is hier opgenomen in de prentenserie ‘schoonheden in de laatste mode’. Jonge vrouwen die in en rond de officiële bordeelwijk leefden, stonden bekend als de ‘bloemen van Edo’ (huidig Tokyo). Maar de vele lagen zijde van haar kimono en de vele haarpennen kunnen niet verhullen dat dit een hard bestaan was.

De helden Yoshitsune en Benkei onder vallende kersenbloesems

Yoshitsune en Benkei behoren tot de beroemdste krijgers uit de Japanse geschiedenis. Ze stierven in de grote oorlogen van de twaalfde eeuw. De vallende kersenbloesem staat vaker symbool voor jong gesneuvelde strijders. De afgebeelde kersenboom zou ontstaan zijn door toedoen van Yoshitsune’s broer Noriyori. Voor de strijd ging hij bidden bij een tempel, en stak de kersentak die hij als paardenzweep gebruikte met de punt naar beneden in de grond. Daaruit groeide de ‘op zijn kop kersenboom’, sakasa sakura.

De tempel Miidera bij het Biwa-meer

Hiroshige ontwierp dit vogelvluchtperspectief op het Biwa-meer, niet ver van Kyoto. Kersenbomen bloeien bij de tempel Miidera, waarvan delen van het dak links in beeld zijn. Hiroshige plaatste vaker grote objecten vooraan in de compositie, om zo een sterker gevoel van diepte te geven.