Makahiki - Hawaïaans Nieuwjaar duurt langer dan één dag

Nieuwjaar wordt in Hawai’i ook op 1 januari gevierd. Maar Makahiki, een ander veel ouder nieuwjaarsfeest wordt steeds gebruikelijker.

In Hawai’i herleven sinds de jaren 1980 inheemse gebruiken zoals Makahiki, een periode van verering van de vruchtbaarheidsgod Lono, vrede en verbinding. Het is nu ook een moment om je culturele oorsprong, voorouders en de overvloed van de natuur te waarderen.

Het Hawaiiaanse jaar bestond uit twee seizoenen: Makahiki (vier maanmaanden) en Kū (acht maanmaanden). Makahiki begon eind oktober bij de opkomst van Pleiaden, waarbij Lono, god van vruchtbaarheid en regen, met offers en feesten werd geëerd. Tijdens optochten droegen mensen een versierde staf als symbool van Lono door de archipel.

Deze lei niho palaoa van gevlochten mensenhaar en potvistand werd door de adel als statussymbool gedragen. Kapitein Jacobus Boelen kreeg deze halsketting van een van zijn adellijke gastheren of -vrouwen tijdens een handelsmissie in 1828. (TM-A-2415)

Voor de komst van zendelingen in de 19e eeuw was de Hawaiiaanse samenleving gebaseerd op Aikapu, een systeem van spirituele en sociale wetten waarin goden (akua) nauw verbonden waren met het dagelijks leven. Hoewel hun taal, religie en tradities lange tijd verboden waren, zijn deze vanaf de jaren 1980 herleefd, met als voorbeeld de viering van Makahiki, waarin culturele verbinding en tradities centraal staan.

Tijdens Makahiki werd Lono geëerd met zang en dans, waaronder de ceremoniële hula kahiko, begeleid door trommen en bamboestokken. Moderne hula ‘auana, bekend bij toeristen, verschilt hiervan door het gebruik van ukeleles en kleurrijke raffia-kostuums.

Een bamboestokken hula, die elke week uitgevoerd wordt door meisjes in Honolulu's Queen Kapiolani Park. Fotograaf onbekend. Jaren 1960? (TM-20017146)