De Maagd van Guadalupe

Vanaf begin november bereidt Mexico zich voor op 12 december, Día de la Virgen de Guadalupe, de dag van de Maagd van Guadalupe. Door de eeuwen heen groeide zij uit tot een nationaal en spiritueel symbool.

De Guadalupaanse devotie en de verschijning

Jaarlijks bezoeken miljoenen mensen, niet alleen uit Mexico, haar beeltenis in de basiliek in Mexico-Stad. Haar verering ontstond uit een versmelting van inheemse tradities, christelijke symboliek en historische gebeurtenissen.

Volgens de overlevering verscheen de Maagd Maria in 1531 aan de inheemse Juan Diego op de heuvel van Tepeyac. Zij vroeg hem een tempel te laten bouwen. Als teken liet zij in de winter rozen bloeien en legde die in zijn ayate (een mantel van agavevezels). Toen hij de mantel ontvouwde, verscheen haar beeltenis daarop. Sindsdien begeleidt zij feesten, rouw en migratie en staat zij voor identiteit, troost en hoop.

Een van de wortels van de Guadalupaanse verering ligt in Extremadura, Spanje. Rond 1326 zou de Maagd zijn verschenen aan de herder Gil Cordero, in een tijd die werd gekenmerkt door de Reconquista, de herovering van christelijke gebieden op de islamitische heerschappij.

Lang vóór de Spanjaarden was Tepeyacac - een precolumbiaans heiligdom in de vallei van Mexico - gewijd aan Tonantzin, “ons eerbiedwaardige moedertje”. Toen de Spanjaarden er rond 1531 een kapel voor Maria bouwden, begonnen inheemse en christelijke herinneringen zich te vervlechten - de kiem voor een nieuwe moederfiguur.

De Maagd van Guadalupe vandaag

Haar beeltenis is aanwezig in huizen, markten, altaren, muurschilderingen en hedendaagse kunst. Jaarlijks bezoeken miljoenen pelgrims Tepeyac - uit Mexico, de VS, Midden- en Zuid-Amerika en zelfs Spanje.

Veel gelovigen leggen lange afstanden af, soms wandelend of op de knieën, als dank of offer voor ontvangen of gevraagde mirakels.

De Maagd verenigt inheemse, Spaanse en mestiezen erfgoed. Voor velen staat zij voor troost, hoop en bescherming; voor anderen is zij een sociaal en politiek symbool van waardigheid en verzet.

Día de Virgen de Guadalupe op 12 december, Basiliek van de Maagd van Guadalupe in Mexico-Stad, 1991. Tegenover de oude wegzakkende basiliek werd een hypermoderne kerk gebouwd en in 1976 ingewijd. (TM-20074543) Fotograaf: Jaap de Jonge.

Haar boodschap “Ben ik hier niet, die uw Moeder ben?” blijft een bron van nabijheid. Lees meer over de Maagd van Guadalupe in het volledige verhaal.